Geen zondag zonder Bach: 25 jaar Cantatevespers

‘Mijn vader Rob Tempelaars was cantor van de cantorij in de Hofkerk. Via hem kwam ik in contact met Aat Hoffius, nu 25 jaar geleden,’ begint Mark. ‘De wijkgemeente mocht enkele keren per jaar de Oude Kerk gebruiken en zocht ‘muzikale invulling’ voor de vespers die ze er wilden houden. Ik zocht een plek waar ik de muziek van Bach kon laten klinken. Dat kwam dus prachtig samen.’ Er werd een comité opgericht met enkele predikanten, onder wie Wout van der Spek. Mark had lijntjes met musici en enthousiaste zangers. En via Bas de Vroome, organist van het eerste uur, mochten orgelstudenten van het Rotterdamse conservatorium Codarts in deze vesperdiensten ervaring opdoen.

Bijna 300 cantates

Johann Sebastian Bach componeerde voor elke zondag in het kerkelijk jaar een cantate, behalve in de 40-dagentijd, en dat drie jaargangen lang. Hoeveel cantates zijn dat wel niet? En hoe kies je uit die vermoedelijk 295 cantates? ‘Bach verrast je in elke cantate met bijzondere pareltjes van composities,’ zegt Mark. ‘We doen zeven cantatevespers in het jaar. Daarbij kijken we altijd naar de cantates voor die zondag en kiezen degene die het beste past bij de bezetting van muzikanten en zangers. Dit feestelijke jaar doen we ook twee grote werken, die meer voorbereiding behoeven. Daarom zijn er nu maar zes cantatevespers. In een vesper is er eerst een schriftlezing, dan een korte overdenking, en vervolgens de muzikale vertaling van deze lezing door Bach.’

‘Leuk en inspirerend’

Gerdien Goudappel raakte in 2022 betrokken bij het ‘Oude Kerk Bachkoor’ toen er zangers gevraagd werden voor ‘de Jonge Mattheus’, een voor jongeren herschreven versie van Bachs Mattheus Passion. ‘Ik wilde altijd al eens de Mattheus Passion zingen en werd door een vriendin gevraagd mee te doen.’ Gerdien zingt als hoge sopraan al vanaf haar 16e en is betrokken bij meerdere Delftse koren. In het organiserend comité is ze verantwoordelijk voor PR en communicatie. ‘Het koor bestaat uit bijna 40 zangers, de meesten met een kerkelijke achtergrond. Voor een cantate repeteren we twee zaterdagen van tevoren en de generale repetitie met orkest en solisten is voorafgaand aan de vesper zelf. Dat vergt veel thuis repeteren met behulp van MP3-bestanden,’ vertelt ze. ‘Het is erg leuk en inspirerend. Iedereen begint geoefend aan de eerste repetitie. Mark dirigeert vrolijk en licht, vanuit het positieve. Je zet in korte tijd écht iets prachtigs neer. En niet onbelangrijk: zingen in de Oude Kerk is op zich al een belevenis!’

Nóg 25 jaar

Koor en orkest moeten goed op elkaar ‘ingespeeld’ zijn en Bachs muziek is niet eenvoudig. Een uitdaging voor ‘amateurs’. ‘Als je veel oefent, gaat het steeds beter,’ stelt Gerdien. ‘Gek genoeg zijn de lange noten het lastigst. Daar moet je veel dynamiek in leggen, anders wordt het saai en vlak. Het sámen zingen vind ik het belangrijkste. Iedereen kan in principe zingen, maar met elkaar maak je er muziek van en ontstaat er iets moois.’ Mark bevestigt dit. ‘Het samen muziek maken gaat eigenlijk vanzelf doordat je dezelfde taal spreekt. Het is elk project weer heerlijk om deze muziek samen tot klinken te brengen. De sfeer van de gebouwen waar de vespers plaatsvinden (Oude en Nieuwe Kerk, Lutherse Kerk) geven een extra dimensie aan de uitvoering.’ Met het rijke aantal Bach-cantates kunnen de cantatevespers nog wel even vooruit. ‘Ik hoop dat deze muziek nóg 25 jaar mag blijven klinken, zodat veel mensen van deze prachtige muziek kunnen genieten,’ besluit Mark. ‘Zowel van het motet op 24 november, als van de andere vespers. En zéker van de ‘Johannes Passion’ in april volgend jaar! De toegang is altijd gratis. Zodat er voor niemand een drempel is om deze bijzondere ervaringen mee te maken.’

Op zondag 24 november is er een speciale jubileumuitvoering met het motet ‘Jesu, meine Freude’ (BWV 227). Aanvang: 19.00 uur. Voorganger: ds. Barry Kriekaard. Met Francesca Ajossa op het orgel en Thijmen Tempelaars op cello. Voor meer informatie: www.bachcantatesdelft.nl