De Verdieping | Studentenpastoraat in beeld (slot)

Geestelijke zorg aan studenten - juist nú

Niet alleen aan TU Delft wordt er geestelijke zorg aan studenten aangeboden.
Dat gebeurt in Nederland, in Europa en wereldwijd. Overal en telkens weer
(ondanks teruglopende financiën) slaan universiteiten en kerken de handen ineen
om hun studenten geestelijke zorg te bieden. Dat is hoopgevend en nodig.

Geestelijk zorg voor jonge mensen is iets wat in onze tijd niet vanzelfsprekend is. De Duitse socioloog Hartmut Rosa meent, dat de opmars van de smartphone en de vele gevallen van burn-out met elkaar samenhangen. Onze cultuur neigt naar een snel en oppervlakkig leven. Veel gebeurtenissen, weinig echte ervaringen. Rosa pleit voor meer ‘resonantie’, een gevoel van verbondenheid met de wereld en de mensen. Die resonantie hebben wij nodig. Het gesprek over zingeving is een van de manieren om dat te bereiken. Ook de ervaring van kunst, muziek, filosofie en theologie kunnen helpen. De studententijd is een belangrijke tijd in het leven. Juist in deze periode voeren mensen betekenisvolle gesprekken over hun leven, hun plaats in de wereld en hun toekomst. Maar dat gaat niet altijd vanzelf. Niet iedere student heeft daar toegang toe. In de MoTiv-groepen ‘verlies verwerken’ bijvoorbeeld, waar gesproken wordt over rouw en verlies, is dit zichtbaar. Hier leren studenten op een andere manier naar het leven en naar zichzelf kijken en leren ze spreken over zingeving (zin in het leven), liefde, levensverbanden en toekomst.

Onmisbaar en onzichtbaar tegelijk
Het studentenpastoraat als geestelijke zorg voor jonge mensen zou er zonder de grote inzet vanuit kerken niet zijn. Dit pastoraat, deze zorg voor studenten en medewerkers is oecumenisch en ook steeds meer ‘multi-faith’ georiënteerd. En, kerkelijk gezien, naar ‘buiten’ gericht. Het is als specialisme vergelijkbaar met de geestelijke zorg onder gevangenen, in ziekenhuizen, bij de politie en in instellingen. Het studentenpastoraat heeft daarmee een eigen werkveld, dat moeilijk zichtbaar is voor de plaatselijke gemeente, de classis of de landelijke kerk. Aan die zichtbaarheid moet gewerkt worden. De kerk kan van de inzichten en methodes van het studentenpastoraat leren en dat gebeurt te weinig.

De toekomst dienen
Uiteindelijk blijft studentenpastoraat een dienst aan jonge mensen en aan de samenleving. Een belangeloze dienst. We verwachten niets terug, het levert ons niet direct iets op. Er wordt niemand bekeerd, er worden geen zieltjes gewonnen. Als het niet-belangeloos is, is het niet christelijk, kun je zeggen. Immers ook Jezus verspreidde zijn heil en goede boodschap (evangelie) belangeloos onder de mensen. Niet om er zelf beter van te worden, niet om een kerk te stichten. Maar omdat het een goede boodschap was. Een boodschap van vrijheid, vrede en liefde. Kan dat in deze tijd nog? 

Samenwerking nodig
In mijn ogen – dat zal niet verbazen – is er juist nú toekomst voor het pastoraat of beter: de geestelijke zorg onder studenten. Ik hoop dat de kerk haar opdracht blijft verstaan om jonge mensen geestelijke zorg (in allerlei vormen) te bieden. Maar de verantwoordelijkheid voor deze zorg kan niet alleen aan de kerken worden overgelaten. De universiteiten, andere religieuze en humanistische organisaties en wellicht ook het bedrijfsleven zouden dit gezamenlijk moeten dragen. Samenwerking is geboden, juist in deze tijd. De waarden en normen waar wij voor staan worden breder gedragen en de samenleving heeft mensen die zich ‘geestelijk rijk weten’ hard nodig. Mensen die, in de termen van Hartmut Rosa, leven vanuit een resonantie met het bestaan op deze aarde. Het past de kerk om het voortouw te nemen en de nodige samenwerking tot stand te brengen. Een opgave die al op veel universiteiten wordt gerealiseerd in allerlei vormen. Ik heb er alle vertrouwen in dat dit ook in Delft zal blijven lukken!

ds. Renske Oldenboom