De Verdieping | Studentenpastoraat in beeld (3)

Geestelijke zorg aan studenten

In mijn eerste artikel schreef ik over onze ‘drive’ vanuit de kerken om in de wereld van studenten aanwezig te zijn, met wat wij in huis hebben aan hoop en goede moed en kunnen delen met jonge mensen. In mijn tweede artikel schetste ik wat er in de wereld van studenten is veranderd, wat zij zijn en nodig hebben in de wereld waarin zij moeten leven en werken. Ik heb dit ‘geestelijke zorg’ genoemd. Hoe doen wij dat in Delft, met studenten aan een technische universiteit?

De naam MoTiv ontstond in 2002, na een lange zoektocht. In 2012 schreef collega Ton Meijknecht een mooi boekje (‘De stappen van MoTiv’) naar aanleiding van een afstudeerscriptie van theologiestudent Arnold de Jong. De Jong legt uit wat MoTiv doet aan de hand van de term ‘discours of disclosure’ van Ama Sami. Vrij vertaald: een gesprek van onthulling. Wat hieronder staat, is daaraan ontleend. Het vat niet alleen nog steeds de kern van ons werk; het heeft ons ook ‘zelfverstaan’ gegeven. Je weet beter wie je bent en wat je doet, als een ander dit beschrijft! Daarmee is het ook iets om te ontwikkelen en om trots op te zijn als methode van pastoraat.

Religieuze sprakeloosheid

In de religieuze communicatie van de Delftse studentenpastores, samen met de Kerk aan het Noordeinde ontwikkeld, stellen de pastores zich open voor de spiritualiteit die zij bij de ander aantreffen. Dat is een proces van jezelf loslaten. Alle taal, vormen, symbolen en riten die de pastores vanuit hun christelijke spiritualiteit kenden, zijn vaak onverstaanbaar en dus zonder waarde geworden. Zij moeten deze vertrouwde vormen afleggen, als zij in een seculiere wereld de ander werkelijk nabij willen kunnen komen (eigenlijk geldt dit voor elke ‘ander’ die je spreekt). Dit is vaak een ervaring van sprakeloosheid. De eigen taal wordt in deze seculiere (of anders-gelovende) context niet verstaan en wekt zelfs weerstand. Dit creëert een nieuw zelfbewustzijn en onzekerheid: wie zijn wij in deze wereld? Deze sprakeloosheid die we eerst als een last ervaren, als een tijdelijke zwakheid, wordt een kenmerk van onze spirituele identiteit. Kun je zwijgen als het hoge woord zijn eigen weg baant? Kun je ruimte maken voor de onthulling van de ander?

De weg

In de ontwikkeling van MoTiv kun je vier stappen onderscheiden; drie staan er in het genoemde boekje. De eerste stap is het overwinnen van de angst: je moet erop uit. De tweede stap is de onverwachte verlichting, het inzicht dat wij vanuit ‘traditie’ of ‘professie’ een kracht hebben die hard nodig is in de wereld én gezocht wordt door studenten. De derde stap is die van geestelijk leiderschap, van publiekelijk durven staan voor gevonden inzichten. De vierde stap is daar naar (blijven) handelen.

Inbedding in het pastorale handelen

Hoe dan pastoraal te handelen? Ik noem hier kort drie aspecten. Om gevonden, gekend en bemind te worden, moet je kenbaar maken wie je bent en wat je ‘te bieden’ hebt. Daarom heeft MoTiv een PR-medewerker (student), die weet hoe studenten communiceren. Zij studeren zes jaar aan TU Delft, generaties veranderen. GenZ en de Millenials vormen werelden van verschil en vragen om andere benaderingen. Er gaat daardoor veel tijd zitten in website, folders en flyers. MoTiv werkt vanuit de vraag van studenten, maar als je niks te bieden hebt, is er geen vraag. Door studentenleiders een training te geven (weer die seculiere taal!) raak je ook beter bekend bij hun achterban – dit model werkt goed. De samenwerking met TU Delft is heel belangrijk, evenals het blijven denken vanuit leren, leiderschap, persoonlijke ontwikkeling en morele en spirituele vragen van studenten. Nog één ding. MoTiv werkt niet aan persoonlijke problemen, zoals psychologen, maar vanuit het mosterdzaadje: de groei van het Koninkrijk van God op aarde. Dat is iets moois en iets om te koesteren.

ds. Renske Oldenboom